Ministranci

    Wspólnota ministrantów to grupa chłopców i młodzieży męskiej pragnąca swoją obecnością i służbą ubogacać liturgię sprawowaną w naszej parafialnej świątyni.
Do wspólnoty ministranckiej może przynależeć każdy chłopiec i mężczyzna, w wieku od I Komunii Świętej do… nie wprowadzamy żadnych ograniczeń.

Spotkania grupy ministrantów odbywają się w domu parafialnym (salka ministrancka) w każdą SOBOTĘ o godz. 9.00 i mają charakter formacyjno – informacyjny.

SPOTKANIA formacyjne

    Spotkania te są podstawowym środkiem formacyjny. Każde spotkanie ma być ubogaceniem duchowym ministranta. Spotkania formacyjne odbywają się co tydzień i składają się z dwóch części: wychowania do liturgii przez liturgię oraz omówienia spraw organizacyjnych i porządkowych. Szczegółowego opracowania metod i sposobów prowadzenia takich spotkań dokonał Sługa Boży ks. Franciszek Blachnicki. Pierwszą część spotkania ks. Blachnicki nazywa „godziną ministrancką”, zaś omówienie spraw porządkowych: „apelem tygodnia”. Godzina ministrancka składa się z dwóch elementów: wiedzy religijnej i szkolenia liturgicznego. Drugi element cotygodniowego spotkania to tzw. „apel tygodnia”, który ma na celu przede wszystkim formację osobowości, utrzymanie dyscypliny i przyzwyczajanie do systematycznego pełnienia dyżurów.

FORMACJA ministrancka przebiega w następujących etapach:

KANDYDAT (ASPIRANT)

    Wszyscy pragnący zostać ministrantami, powinni przejść minimum roczny kurs przygotowawczy, tzw. kandydaturę. Okres ten, to czas poznawania istoty bycia ministrantem oraz podstawowych zasad służby. W tym czasie obserwowane jest zachowanie chłopców, ich zaangażowanie oraz zdobywane wiadomości i umiejętności. Kandydaci uczą się podstawowych cech (sumienność, punktualność, troska o porządek) oraz paramentów, gestów i postaw liturgicznych. Kandydaci nie noszą na razie żadnego stroju liturgicznego, posługując do Mszy na tzw. „cywila”.

CHORALISTA

    Zasadniczym zadaniem choralisty jest dawanie znaków dzwonkami oraz gongiem podczas liturgii i nabożeństw. Ponadto choralista uczy się także odpowiadać na wezwania kapłana we Mszy św., poznaje także różne modlitwy oraz pieśni kościelne.

MINISTRANT ŚWIATŁA (CEROFERARIUSZ)

    Ministrant światła jest odpowiedzialny za niesienie świec w czasie procesji (wejścia, procesji z Ewangeliarzem oraz przy odczytywaniu Ewangelii). Niesione przez nich światło może mieć różną formę: paschał, świece, pochodnie. W tym etapie formacji ministranci w sposób szczególny poznają symbolikę światła.

MINISTRANT KSIĘGI

    Ministrant księgi jest odpowiedzialny za należyte przygotowanie, zaniesienie oraz podawanie ksiąg liturgicznych celebransowi podczas liturgii przy miejscu przewodniczenia oraz w czasie nabożeństw. Ponadto zaznacza w lekcjonarzu i ewangeliarzu odpowiednie czytania. Ministrant księgi powinien znać rodzaje, treść i układ poszczególnych ksiąg, szczególnie Mszału Rzymskiego. Wnosi on także Mszał na ołtarz, gdyż na ołtarzu do momentu przygotowania darów nie powinno nic się znajdować. Wszystkie księgi otacza należnym szacunkiem i troską.

MINISTRANT KRZYŻA (KRUCYFERARIUSZ)

    Drugą funkcją, wykonywaną przez ministrantów w stopniu ministranta księgi, jest funkcja ministranta krzyża. Jego zadaniem jest niesienie krzyża w czasie różnych procesji, tak podczas liturgii jak i nabożeństw. Szczególnym okresem dla krucyferariusz jest Wielki Post i przypadające w nim nabożeństwo drogi krzyżowej. Ministrant krzyża poznaje symbolikę oraz znaczenie krzyża, jako jednego z najważniejszych znaków naszej wiary.

MINISTRANT OŁTARZA

    Ministrant ołtarza troszczy się o należyte przygotowanie ołtarza podczas Eucharystii, szczególnie darów ofiarnych chleba i wina oraz paramentów liturgicznych (kielich, patena, bielizna ołtarzowa). Ponadto posługuje on kapłanowi i diakonowi przy ołtarzu. Ministrant ołtarza spełnia więc niektóre funkcje przypisane posłudze akolity. Zna dobrze symbolikę oraz rodzaje ołtarza, oraz naczyń oraz szat liturgicznych. Zarówno ołtarz, jak i wszystkie paramenty liturgiczne otacza szacunkiem i troską.

MINISTRANT KADZIDŁA (TURYFERARIUSZ I NAVICULARIUSZ)

    Ministrant kadzidła posługuje do kadzidła (trybularza) oraz naczynia z wonną mirrą, zwanego łódka (lub navicula – stąd: naviculariusz). Podaje on kadzidło kapłanowi (jeśli nie ma diakona) lub sam wykonuje okadzenia podczas obrzędów. Dba o właściwe przygotowanie, rozpalenie kadzidła, oraz o czystość tych sprzętów. Zna dobrze znaczenie oraz zastosowanie kadzidła podczas liturgii i nabożeństw. Szczególnie kształtuje w sobie postawę modlitwy.

MINISTRANT WODY

    Ministrant wody w czasie spotkań formacyjnych poznaje symbolikę oraz zastosowanie wody w liturgii. Szczególnie kształtuje w sobie postawę czystości i przejrzystości. W czasie obrzędów podaje kapłanowi wodę święconą do pokropienia wiernych lub do poświęcenia. Dba o kociołek z wodą oraz o kropidło.

MINISTRANT MITRY I PASTORAŁU

    W ramach stopni ministranta ołtarza można także umieścić funkcję ministranta mitry i pastorału. Są to posługujący odpowiedzialni za insygnia biskupie: mitrę i pastorał oraz za ich trzymanie i podawanie. Swoją funkcję spełniają podczas liturgii sprawowanej przez biskupa (np. Msza pontyfikalna). Podczas zbiórek dobrze poznają pochodzenie i symbolikę insygniów biskupich oraz używanie ich podczas obrzędów.

LEKTOR

    Lektor (ministrant Słowa Bożego) poznaje dokładnie Pismo Święte, które odczytuje w zgromadzeniu liturgicznym podczas sprawowanych obrzędów, szczególnie we Mszy św. Spełnianie tej funkcji wymaga nieustannej formacji oraz starannego przygotowania czytań. Formacja lektora przebiega czterotorowo, obejmując formację biblijną, liturgiczną, duchowa i Fonetyczną. Lektor troszczy się o przygotowanie Liturgii Słowa, księgę lekcjonarza. Żyje zgodnie z czytanym przez siebie Słowem Bożym oraz kształtuje w sobie postawę odpowiedzialności za wypowiadane słowo. W liturgii może także wypowiadać wezwania modlitwy wiernych oraz spełniać funkcję psałterzysty (śpiewa psalm międzylekcyjny).

CEREMONIARZ

    Jest to najwyższy stopień w formacji liturgicznej, który uzyskuje się po skończeniu diecezjalnego kursu dla ceremoniarzy. Ceremoniarz odpowiedzialny jest za całościowe przygotowanie liturgii, przeprowadzenie prób, czuwa nad właściwym przebiegiem i porządkiem obrzędów, dba o wyznaczenie funkcji. Ceremoniarz poznaje najważniejsze zasady liturgiczne, zgłębia ducha całej liturgii poprzez lekturę książek i artykułów, kursy, rekolekcje, a nade wszystko poprzez częste i gorliwe uczestniczenie w liturgii.

ANIMATOR

    Głównym zadaniem animatora Parafialnej Wspólnoty Ministranckiej jest budowanie wspólnoty, troska o powierzoną sobie grupę ministrantów, pomoc w prowadzeniu zbiórek formacyjnych, wspieranie duszpasterza odpowiedzialnego za formację służby liturgicznej. Ma odznaczać się głęboką wiarą, zdrową gorliwością, dyspozycyjnością, umiejętnością współpracy w grupie oraz prowadzenia zajęć formacyjnych z dziećmi i młodzieżą. Powinien stanowić wzór służby dla młodszych ministrantów oraz być dla nich prawdziwym autorytetem. Animatorem zostaje starszy ministrant, który po sakramencie bierzmowania oraz po ukończeniu diecezjalnego kursu animatorskiego został ustanowiony stosownym obrzędem przez biskupa. Sam powinien troszczyć się o swoją stałą formację. Animator może pełnić w liturgii funkcję ceremoniarza (animatora liturgicznego).

REKOLEKCJE wakacyjne

    Rekolekcje są przeprowadzane według programu przygotowanego w oparciu o główne etapy ewangelizacji, które wyznaczają tematykę na poszczególne dni rekolekcyjne (otwarcie się na Jezusa, przyjęcie Jego Słowa, przeżycie jedności z Jezusem w Eucharystii, diakonia i martyria) i ukierunkowane są przeżyciowo. Formacja liturgiczna w czasie rekolekcji dokonuje się poprzez staranne przygotowanie liturgii uwzględniając poszczególne funkcje. Wakacyjne Rekolekcje Ministrantów posiadają charakter trzystopniowy. W rekolekcjach I stopnia biorą udział ministranci kończący V klasę szkoły podstawowej, spełniający w parafii funkcję ministranta światła. W rekolekcjach II stopnia uczestniczą ministranci po ukończeniu VI klasy, pełniący funkcję ministranta księgi i krzyża. W rekolekcjach III stopnia uczestniczą ministranci z VII i VIII klasy, w ciągu roku spełniający posługę ministranta ołtarza.

Zasady MINISTRANTA

• Ministrant kocha Boga i dla Jego chwały wzorowo spełnia swoje obowiązki.
• Ministrant służy Chrystusowi w ludziach.
• Ministrant zwalcza swoje wady i pracuje nad swoim charakterem.
• Ministrant rozwija w sobie życie Boże.
• Ministrant poznaje liturgię i żyje nią.
• Ministrant wznosi wszędzie prawdziwą radość.
• Ministrant przeżywa Boga w przyrodzie.
• Ministrant zdobywa kolegów w pracy i zabawie dla Chrystusa.
• Ministrant jest pilny i sumienny w nauce i pracy zawodowej.
• Ministrant modli się za Ojczyznę i służy jej rzetelną pracą.

Zasad LEKTORA

• Lektor poznaje i rozważa Słowo Boże i stara się prowadzić życie według niego.
• Lektor starannie przygotowuje się do liturgii przez modlitwę, a także ćwiczy tekst czytań.
• Lektor dba o czystość swojej duszy przez regularną spowiedź. Pilnuje czystości swojego języka.
• Lektor świadczy o Chrystusie w swojej codzienności, przez postępowanie, postawy i sumienne wypełnianie swych obowiązków.
• Lektor jest przykładem dla innych, młodszych ministrantów. Swoim życiem zachęca wszystkich do naśladowania wzorców zawartych w Słowie Bożym.

Zasady ANIMATORA

• Animator przez swoją posługę wspiera duszpasterstwo na terenie swojej parafii i całej diecezji.
• Animator jest wzorem posłuszeństwa.
• Animator nie rządzi, lecz służy, zgodnie z ewangeliczną zasadą: Przełożeństwo jest służbą.
• Animator troszczy się o formację ministrantów, dlatego też dba o swoją własną formację.
• Animator jest zawsze przygotowany na wszystko, to znaczy zawsze jest gotów wypełniać powierzone mu nowe zadania.

WSKAZANIA dla Liturgicznej Służby Ołtarza

• Pełniący posługę przychodzą do kościoła przynajmniej 15 minut przed rozpoczęciem liturgii. Czas ten przeznaczamy na modlitwę, na duchowe przygotowanie się do uczestnictwa w Eucharystii lub nabożeństwie oraz na ubranie się, przygotowanie potrzebnych rzeczy, pomoc w ubraniu celebransa.
• Przychodząc do kościoła udają się najpierw przed tabernakulum, aby oddać pokłon Chrystusowi. Powinni więc wchodzić głównym wejściem do kościoła. Jeżeli ktoś wchodzi przez zakrystię, to nie przyklęka w kąciku, lecz udaję się przed ołtarz, gdzie jest obecny Gospodarz tego domu.
• Udział służby liturgicznej we Mszy św. nie może ograniczyć się do wykonywania powierzonych im czynności. Posługa ma ich prowadzić do pełniejszego włączania się w święte obrzędy, aby uczestniczyć w nich „świadomie i owocnie”.
• Spełnianie określonych czynności w liturgii nie może mieć charakteru występu, lecz posługi. Należy więc podkreślać przekazywana treść, a nie samego siebie.
• Wszyscy członkowie zespołu liturgicznego pełniący posługę w prezbiterium biorą udział w procesji wejścia i uczestniczą w całej liturgii na swoich miejscach. Do zakrystii wychodzą tylko w razie konieczności.
• Swoje czynności wykonują we właściwym czasie, bez pośpiechu, nigdy przed zakończeniem czynności poprzedzającej.
• Do Komunii św. przystępują pierwsi przed pozostałymi wiernymi.
• Swoją postawą i zachowaniem się dają wiernym przykład właściwego i pełnego uczestnictwa w Eucharystii.

    Święty Tarsycjusz miał być akolitą Kościoła Rzymskiego. Jest to jedno ze święceń niższych, które daje prawo klerykom Kościoła Rzymsko-Katolickiego usługiwania do Mszy Świętej, a więc do funkcji, którą obecnie pełnią ministranci.
Nie znamy bliżej daty jego śmierci. Przypuszcza się, że św. Tarsycjusz poniósł śmierć męczeńską za panowania cesarza Decjusza (lata 249-251 po narodzeniu Chrystusa). Chrześcijanie chętnie oddawali życie za Chrystusa, ale ich największym pragnieniem było, by mogli na drogę do wieczności posilić się Chlebem Eucharystii. Zanoszono im potajemnie Komunię św. do więzień. Gorliwością w obsługiwaniu świętych męczenników wyróżniał się Tarsycjusz.
Pewnego dnia, kiedy jak zwykle niósł na sercu Wiatyk do więzienia, napotkał swoich rówieśników bawiących się na jednym z licznych placów rzymskich. Pogańscy chłopcy zaczęli wołać Tarsycjusza, by się do nich przyłączył. On zaczął uciekać przed nimi. Zaczęli go gonić. Kiedy zaś spostrzegli, że coś przyciska do piersi, chcieli zobaczyć co niesie i siłą mu to wydrzeć. Bohaterski chłopiec bronił swego skarbu. Wówczas przewrócili go na ziemię, zaczęli kopać, bić i rzucać nań kamieniami. Dopiero przypadkowo przechodzący żołnierz, także chrześcijanin, miał chłopca uwolnić i bandę rozegnać. Zaniósł Tarsycjusza do domu, gdzie ten niebawem zmarł.
Najświętszy Sakrament ze czcią odniesiono do kapłana katolickiego. Ciało Świętego zostało pogrzebane na cmentarzu św. Kaliksta obok szczątków papieża św. Stefana I, który w kilka lat po nim poniósł śmierć męczeńską (257 r.).
Papież św. Damazy I męczeństwo św. Tarsycjusza opisał wierszem. W 1675 roku relikwie Świętego przeniesiono z Rzymu do Neapolu, gdzie spoczywają w bazylice św. Dominika Trumienka z częścią relikwii św. Tarsycjusza jest także w salezjańskim kolegium w Rzymie przy Via Appia Antica.

MODLITWA do św. Tarsycjusza

Święty Tarsycjuszu, Patronie i wzorze nasz,
Ty niosłeś Jezusa na sercu i w sercu jako największy swój skarb.
Cześć i miłość Jezusa promieniowały z Twego oblicza
i dla Niego oddałeś radośnie swe młode życie.
I my zawsze chcemy nosić Jezusa w swym sercu,
chcemy ze skupieniem,
z czcią i miłością chodzić wokół Jego ołtarza.
Chcemy nieść Jezusa do domu, do szkoły i wszędzie przez dobry przykład.
Pomóż nam i spraw, abyśmy całym życiem tylko Jemu służyli
i do Niego należeli teraz i na wieki. Amen.

Strona internetowa Duszpasterstwa Ministrantów Archidiecezji Katowickiej:
www.ministranci.archidiecezja.katowice.pl